دسترس پذیری و سئو ایده آل

دسترس پذیری وب سایت Website Accessibility (قابل استفاده بودن وب سایت توسط افراد معلول) روز به روز اهمیت بیشتری پیدا کرده و موضوع داغی است. در کشور ما نیز از هر 1000 نفر 13 نفر دارای یکی از انواع ناتوانی های فیزیکی و ذهنی هستند.

به طور کلی، دسترس پذیری وب سایت یعنی ایجاد یک وب سایت که توسط همه افراد قابل استفاده باشد، صرف نظر از توانایی، آموزش و یا فن آوری. بهینه سازی برای دسترس پذیری وب سایت می تواند پیچیده باشد، زیرا استانداردهای روشنی وجود ندارد و بسیاری از تصمیمات ذهنی هستند.

اما اینکه وب سایت شما قابلیت سرویس دهی به افراد معلول را داشته باشد تنها برای جذب این نوع مشتریان نیست. بلکه پیاده سازی صحیح این متد ها می تواند به سئو و رتبه کلی وب سایت شما کمک بزرگی کند.

به طور کلی 8 حیطه وجود دارد که برای دسترس پذیری وب سایت و سئو به طور مشترک مفید هستند، در این مقاله از دارکوب به آن ها می پردازیم.

طراحی برای تجربه کاربری

یکی از راه های بررسی یک UX با کیفیت بالا این است که از خود بپرسیم آیا من می توانم بدون فکر کردن و زحمتی وب سایت را بپیمایم؟ برای دسترس پذیری یک وب سایت ما باید به سمت طراحی غریزی آن حرکت کنیم که با پیاده سازی روش های زیر ممکن است.

• قرار دادن لوگو در قسمت بالا سمت راست که به صفحه خانه لینک شده است
• مرتب کردن متن به سمت راست
• سرعت بارگذاری بالا
• طراحی واکنش گرا برای دستگاه های موبایل

آیا این موارد به نظر شما بدیهی اند؟ بله درست نکته همین جا است. وب سایت شما جایی برای طراحی های غیر عادی نیست. کار وب سایت اطلاع رسانی و خدمات دهی شفاف و سریع به کاربران است.

فواید آن برای دسترس پذیری چست؟ یک UX با کیفیت بالا اول از همه به کاربر توجه می کند. به طور خلاصه، هدف طراحی وب دسترس پذیر دقیقا همین است. تصور کنید که برای شخصی که مشکل بینایی دارد چقدر یک متن واضح اهمیت پیدا می کند. در واقع یک پیمایش ساده و سر راست به کاربران با مشکل شناختی کمک می کند که با کمک صفحه کلید وب سایت را پیمایش کنند. سرعت بالا وب سایت به کاربرانی که اینترنت پر سرعت ندارند امکان دسترسی می دهد.

اما از نظر سئو چطور؟ گوگل به طور واضح بیان کرده است که وب سایت هایی که تجربه کاربری بهتری دارند جایگاه بهتری در صفحه نتایج جستجو خواهند داشت. در واقع بیش از 160 صفحه از مستندات گوگل درباره کیفیت محتوای وب سایت است.

اما این ها چه ربطی به هم دارند؟ آیا UX یک فاکتور رتبه بندی است؟ خیر. اما بسیاری از المان های UX بر روی سئو تاثیر می گذارند. برای مثال از نظر گوگل زمان بارگذاری، طراحی مناسب برای موبایل، محتوا و لینک های داخلی نقش مهمی در سئو دارند.

بنابراین همیشه با روش های مشخص و تایید شده کار کنید و برای کاربران خدماتی ارائه دهید که از دید کاربر و موتورهای جستجوگر با ارزش است.

بهینه سازی تگ عنوان برای سئو

بهینه سازی تگ های عنوان (Title) بسیار مهم است. این تگ ها به کاربران و موتورهای جستجو می گویند که هر صفحه حاوی چه چیزی است. این تگ ها در درون صفحات وب قابل مشاهده نیستند. در عوض در دو جا آن ها ارائه می شوند. در عنوان زبانه مرورگر اینترنتی و از آن مهم تر در صفحه نتایج جستجوی گوگل.

نقش تگ عنوان در دسترس پذیری چیست؟ تگ عنوان برای کسانی که از خواننده صفحه یا Screen Reader استفاده می کنند برای درک سریع تر محتوای صفحه کمک بزرگی است. این المان اولین چیزی است که برای کاربر خوانده می شود. برای همین از نظر استراتژیک بسیار مهم است که محتوای صفحه را مشخص کنید. برای مثال دسترسی پذیری می گوید اگر وب سایتی موشواره کامپیوتر می فروشد عنوان آن بایستی موشواره کامپیوتر کمپانی X باشد، و عنوانی مانند وسایل جانبی کامپیوتر مناسب نیست.

اما از نظر سئو تگ عنوان بسیار مهم است. این تگ یکی از حیطه هایی است که باید با قصد جستجوی کاربر هماهنگی داشته باشد. برای همین است که تمام لینک های ارگانیک یک صفحه ایی برای کالایی مانند تشک همه یک تگ عنوان را دارند.

طبق گفته وب سایت ماز، تگ های عنوان (با چند استثنا) در صفحه نتایج جستجو نمایش داده می شوند، و این اولین تجربه کاربر از وب سایت شماست. حتی اگر وب سایت شما رتبه خوبی داشته باشد، یک تگ عنوان می تواند به شدت برای تصمیم کاربر برای کلیک بر روی لینک وب سایت شما تاثیر گذار باشد. بنابراین می توان گفت در هر نوع سناریو، نوشتن عنوانی که نشان دهنده محتوا است نتیجه برد- برد دارد.

ساختار تگ Header محتوا

تگ هدر تعریف کننده ساختار طبقه بندی محتوای یک صفحه وب است. یعنی ما از تگ های H1 تا H6 به ترتیب برای عنوان ها از کلی به جزئی استفاده می کنیم. در استفاده از این تگ ها باید به موارد زیر توجه کرد:

• یک دنباله منطقی را نشان دهند
• به ترتیب از آن ها استفاده شود یعنی یکباره بعد از H1 از H3 استفاده نکنیم
• به طور صحیح محتوای بعد خود را توضیح دهد

از نظر دسترسی پذیری هدر ها می توانند کمک بزرگی برای افرادی باشند که مشکل کم بینایی دارند. آن  ها می توانند با کمک این عنوان ها تشخیص دهند که کدام قسمت از محتوا ارزش خواندن دارد و از کدام بخش می توان صرف نظر کرد.

از سوی دیگر برنامه های خواندن صفحه، برای یک تجربه کاربری خوب نیاز به یک ساختار هدر خوب دارند. چون این برنامه ها به کاربر اجازه می دهند که از بخش های مختلف متن پرش کرده تا به قسمت مورد نظر برای خواندن برسند. مانند کاری که اکثر افراد معمولی در برخورد با یک صفحه می کنند، یعنی تیتر های آن را اسکن می کنند.

از نظر سئو، محتوایی که با قصد کاربر مطابقت داشته باشد یکی از مهم ترین المان های سئو است، و هدر ها نقش مهمی در ایجاد چنین محتوایی را دارند. برای همین است که گوگل پیشنهاد می کند که محتوای صفحه را به قسمت هایی منطقی تقسیم کنید.

به علاوه یک ساختار هدر خوب می تواند به سایت شما فرصتی برای ظاهر شدن در صفحه نتایج جستجو در قسمت اسنیپت ها و پاسخ های سریع گوگل که نیازی به کلیک کردن بر روی آن ها نیست بدهد. بررسی های نشان می دهد که مثلا در جستجوی مراحل خرید خانه، هر مرحله در قالب یک تیر H2 در محتوای اصلی، در قسمت پاسخ های سریع گوگل نمایش داده می شود.

بهینه سازی Alt Text برای تصاویر

Alt text برای جایگزین متنی المان های تصویری استفاده می شود و برای تصاویر استاندارد در فرمت های jpg، png و gif به کار می رود.

Alt text با Caption متفاوت است. Caption در زیر تصویر نمایش داده می شود بنابرین هم برای کاربران عادی و هم برای Screen Reader ها قابل خواندن است. اما Alt text در صفحه وب قابل مشاهده نیست، و شما این متن را در زمانی در دسترس نبودن تصویر در وب سایت به جای تصویر مشاهده می کنید.

دسترسی پذیری Alt text بسیار ضروری است. حتی در یکی از راهنما های WCAG به آن اشاره شده است: محتویات غیر متنی دارای متن جایگزین تصویر هستند که همان کارایی را برای کاربر دارند. برای همین است که Alt text توسط Screen Reader ها با صدای بلند خوانده می شود که به کاربری با مشکل بینایی درباره محتوای تصویر بگوید.

Alt text مانند تگ title صفحه باید متناسب و دقیق باشد. زمانی که متن Alt text را می نویسید به این فکر کنید که چطور یک تصویر را توصیف می کنید. آیا این توصیف برای شخصی که تصویر را ندیده قابل درک است؟

اما از نظر سئو این تگ اهمیت فراوانی دارد. موتورهای جستجو در زمان فهرست کردن محتوای یک صفحه به دنبال Alt text هستند. در راهنمای گوگل آماده است که آن ها از Alt text در کنار الگوریتم های درک تصویر و محتوای صفحه، موضوع عکس را درک می کنند. Alt text برای موتورهای جستجو اطلاعاتی را فراهم می کند که با آن بتواند در سئو انتخاب های بهتری انجام دهد.

بهینه سازی Link Anchor Text

Link Anchor Text در صفحه وب سایت پر رنگ بوده و یک متن قابل کلیک است. مانند Alt text هدف بهینه سازی anchor text اطمینان از دقت و مرتبط بودن آن است. یک متن لینک خوب به کاربر انتظار درستی از آنچه در صفحه لینک مشاهده خواهد کرد، می دهد.

اما از نظر دسترس پذیری، کاربران معمولا با صفحه کلید و Screen Reader ها یک صفحه را پیمایش کرده و از جایی به جای دیگر پرش می کنند. از سوی دیگر کاربران اغلب متن پیش و پس یک لینک را مطالعه نمی کنند. برای همین داشتن یک متن لینک بهینه باعث هدایت صحیح کاربر می شود.

و از نقطه نظر سئو، متن لینک اهمیت گذشته را ندارد. اما هنوز هم گوگل برای درک ارتباط دو صفحه (داخلی یا خارجی) به این محتوا توجه می کند.

بهینه سازی Video Transcription

Video Transcription متنی است بر اساس محتوای یک ویدئو. بر حسب نوع ویدئو این رونوشت می تواند در انواع زیر باشد:

• ویدئو هایی از مصاحبه ها و گفتگو های افراد نیاز به متن گفته دارد
• ویدئو های توضیح یک فرآیند نیاز به متنی درباره فرآیند دارد
• ویدئو هایی که از نظر بصری بسیار قدرتمند هستند باید متنی از معنا و محتوای آن داشته باشند

برای صفحاتی که ویدئو موضوع اصلی آن است قرار دادن Transcription در صفحه یک استاندارد بوده و بر آن تاکید می شود.

وقتی که یک ویدئو در صفحه داریم (مثلا ویدئوی معرفی کمپانی) یک لینک به صفحه متن ویدئو یا امکان دانلود متن ویدئو استاندارد است. ویدئو ها بسیار متداول و در حال گسترش هستند. تا جایی که سیسکو پیشبینی می کند که تا سال 2020 نزدیک به 82% زمان صرف شده در اینترنت را به خود اختصاص دهد.

برای سئو و بهینه سازی وب سایت به خاطر داشته باشید که علیرغم اینکه موتورهای جستجو روز به روز هوشمند تر می شوند اما آن ها برای فهرست کردن ویدئو ها به آن گوش نمی دهند. زمانی که یک ویدئو محتوایی جذاب و مفید دارد (بخصوص محتوای آموزشی و اطلاع رسانی) قرار دادن متن ویدئو بسیار حیاتی است.

برای دسترس پذیری فواید متن ویدئو کاملا آشکار است. متن باعث می شود یک ویدئو در دامنه وسیع تری از افراد با توانایی های بینایی و شنوایی متفاوت در دسترس باشد. علاوه بر این از نظر فنی نیز این به کاربران کمک می کند:

• کاربرانی که از WiFi کم سرعت استفاده می کنند.
• کاربرانی که در مکان های عمومی هستند و امکان استفاده از گوشی را ندارند.
• کاربرانی که به هر دلیلی فلاش تصویر صفحه نمایش برایشان مزاحمت ایجاد می کند.

استفاده از Schema Markup در سئو

Schema.org اصطلاحی در برنامه نویسی است که به تعریف بهتر المان ها و محتوای یک وب سایت کمک می کند. اسکیما تقریبا به طور کلی در کمک به موتورهای جستجو برای درک محتوای سایت پذیرفته شده است. برای همین بیش از صد تگ اسکیما داریم و تعداد آن ها مدام در حال افزایش است.

از نظر دسترس پذیری Screen reader ها به کدهایی که محتوای وب سایت را توصیف می کنند وابسته هستند. برای محتوای وب سایت استاندارد، semantic HTML tags مانند H1 و title، معمولا کافی هستند. اما وب سایت هایی با محتوا و امکانات بیشتر به markup های بیشتری نیاز دارند. این امکانات معمولا در وب سایت هایی با محتوای داینامیک، عملکرد های تجارت الکترونیک و محتویات زیاد، بیشتر دیده می شود.

از نظر سئو، Schema markup یکی از قدرتمند ترین و کم استفاده شده ترین فرم از سئو است. هیچ سندی وجود ندارد که این متد ها به طور مستقیم بر سئو تاثیر می گذارند، اما به طور کاملا مشخصی این متد ها نرخ کلیک در صفحه شما را افزایش می دهند. و این بخصوص بخاطر اضافه شدن rich snippet به لینک های شما در صفحه نتایج جستجو است.

سئو و دسترس پذیری در نقشه سایت

شما این را در پانویس بسیاری از وب سایت ها دیده اید، لینکی به نقشه سایت. این صفحه به طور کلی سرخط هایی از انواع محتوای وب سایت با لینک هایی به صفحات آن ها است.

نقشه های سایت ها موضوعی سر راست هستند. و بسیاری از CMS ها پلاگین هایی برای به روز رسانی آن پس از انجام تغییرات در سایت دارند.

از نظر دسترس پذیری، کاربرانی که مشکل بینایی دارند از نقشه سایت برای پیمایش راحت تر وب سایت استفاده می کنند. نقشه سایت به کاربر یک تصویر بزرگ از سایت و امکان پیمایش راحت تر محتوای سایت را ارائه می دهد. این صفحه برای وب سایت هایی که دارای صفحات داخلی مهمی هستند که با رویه عادی پیمایش قابل دسترسی نیستند بسیار کمک کننده است.

از نظر سئو نیز، یکی از مهمترین عناصر یک سایت بهینه سازی شده برای موتورهای جستجو، گام هایی برای اطمینان از فهرست شدن تمام صفحات وب سایت است. گاهی اوقات صفحات می توانند توسط موتورهای جستجو نادیده گرفته شوند. Sitemaps HTML یک راه عالی برای ارائه لیستی از محتوای اصلی وب سایت به موتورهای جستجو است. هنگامی که Crawler موتور جستجو نقشه سایت را پیدا می کند، آنها همچنین تمامی لینک های موجود در صفحه (و در نتیجه همه صفحاتی که در نقشه سایت شما لیست شده) را پیدا می کنند.