بسیاری از مشتریان ما در دارکوب همیشه در هنگام سفارش خود درباره قالب آماده وب سایت می پرسند. برای همین لازم می دانم که در این مقاله کمی در این باره برای شما توضیح دهم.
هیچ وقت ساخت یک وب سایت به این ارزانی نبوده است. شما امروز گزینه های زیادی دارید و می توانید از میان وب سایت ها یا قالب های آماده، وب سایت های ساخت وب سایت (Web Builder) و یک شرکت متخصص در توسعه وب یکی را انتخاب کنید. بعضی از این روش ها مانند قالب آماده و وب سازهای آنلاین امروزه سر و صدای زیادی به راه انداخته اند. اما آیا واقعا آن ها می توانند ادعایی را که تبلیغ می کنند به مشتریان خود ارائه دهند؟ آیا واقعا این روش ها کارا هستند یا تنها نوعی تحریف صورت مسئله است. هر وب سایت نیاز به طراحی اختصاصی، نگهداری، تغییرات مداوم با تکنولوژی جدید و پشتیبانی دارد. که بخش های تخصصی آن همیشه پیچیده خواهد ماند و با راه حل های ظاهرا ساده و سریع قابل حل نیستند. منظورم قالب های آماده و تبلیغاتی که می گوید "شما می توانید وب سایت تان را خودتان بسازید".
در این مقاله از دارکوب، ابتدا کمی درباره امکانات قالب های آماده صحبت می کنم، سپس درباره مضرات استفاده از این قالب ها برای شما می گویم.
قالب وب سایت چیست؟
یک قالب وب سایت یک صفحه وب از پیش طراحی شده یا مجموعه ای از صفحات وب HTML است که هر کسی می تواند از آنها برای افزودن محتوای متن و تصاویر خود برای ایجاد وب سایت استفاده کند. معمولا با کد HTML و CSS ساخته شده است، قالب وب سایت اجازه می دهد هر کسی برای راه اندازی وب سایت گاه حتی بدون نیاز به استخدام یک توسعه دهنده وب یا طراح حرفه ای سایتی را راه اندازی کند. اگر چه، بسیاری از توسعه دهندگان سایت از قالب آماده وب سایت برای ایجاد سایت برای مشتریان خود استفاده می کنند، و این کار به نوعی بدون توافق مشتری تا حدی غیر اخلاقی و غیر حرفه ایی است. این قالب اجازه می دهد تا هر کسی یک وب سایت شخصی یا تجاری را با قیمت مناسب ایجاد کند، که پس از آن می تواند در موتورهای جستجو مشاهده شود، تا کاربران بتوانند محصول یا سرویس خاص خود را با جستجوی اینترنتی بیابند. در مورد برخی از قالب های آماده وب سایت، هر طراحی ارائه شده یک وب سایت کامل قابل دانلود (یا مستقل) است که می توان از آن برای افزودن متن و محتوای تصویری با کمی یا بدون ویرایش قالب یا طراحی اقدام نمود. و این همه ی داستان نیست.
انواع قالب های وب سایت
قالب های وب سایت ممکن است از یک رابط سازنده وب اختصاصی استفاده کنند، یا شامل یک برنامه ویرایشگر نرم افزار HTML باشند. آنها ممکن است واکنش گرا (Responsive) یا استاتیک و یا به طور خاص برای تلفن همراه پیکربندی شده باشند. پسوند فایل می تواند .html .htm .php یا .asp باشد. در همه موارد آنها با استفاده از کد HTML و CSS ساخته خواهند شد. اگر این قالب ها واکنش گرا باشند، طرح متناسب با صفحه نمایش دستگاه خاص، بدون در نظر گرفتن اینکه آیا آن یک رایانه رومیزی، رایانه لوحی یا گوشی هوشمند است، در عرض پهن می شود.
قالب وب شامل چه چیزی می تواند باشد؟
متن و تصاویر .jpg، .png یا .gif، انیمیشن jQuery و CSS3، سبدهای خرید، فرمهای تماس، گالری تصاویر پویا و نمایش اسلاید، صفحه پیوند دانلود PDF و پخش کننده های ویدئویی (از جمله فیلم های یوتیوب جاسازی شده) تنها چند مورد از ویژگی هایی که می توانند در یک طراحی ساخته شوند.
قالب های وب سایت و کدها به طور گسترده ای از تولید کننده به تولید کننده متفاوت است، بنابراین هنگام انتخاب قالب وب سایت، باید مطمئن شد که این قالب توسط شخصی حرفه توسعه داده شده است. متن، عکس ها، اسکریپت ها و پلاگین های ثالث را می توان به صفحات آماده شده اضافه کرد. تصاویر موجود قابل جایگزین با عکس های کاربران مي باشد و يا نسبت به نیاز قابل ویرایش می باشد.
قالب وب سایت و توسعه دهندگان
از آنجا که قالب های وب سایت کامل شامل چندین صفحه و اسکریپت های لازمه آن ساخته شده است، برخی از توسعه دهندگان از قالب های آماده برای ایجاد سایت برای مشتریان خود استفاده می کنند. علاوه بر این، هر قالب وب سایت می تواند توسط یک مشتری خریداری شود و پس از آن می تواند یک توسعه دهنده را به منظور توسعه و تکمیل وب سایت به کار گرفت. با استفاده از یک قالب وب سایت آماده به عنوان یک پایگاه و داشتن یک توسعه دهنده وب حرفه ای، صرفه جویی زیادی برای داشتن یک وب سایت جدید را از ابتدا ایجاد خواهید کرد. اما این نوع قالب ها علیرغم ارزان بودن و سرعت بالا در تغییر و توسعه دارای محدودیت ها و نقاط ضعفی نیز هستند، که برای بسیاری از وب سایت ها در آینده مشکل ساز خواهند شد و به صرفه بودن را از دست می دهند.
برنامه های وب ساز
برنامه های ساخت وب سایت ارائه شده توسط Wix، Weebly، Squarespace، web.com، Godaddy و دیگران شامل یک برنامه ویرایش اختصاصی است، که به کاربر اجازه می دهد وب سایت خود را به صورت مستقیم و آنلاین، با یک رابط مرورگر وب و با استفاده از کتابخانه قالب وب خود، ویرایش کند. اگرچه این روش به نظر مناسب است، چیزی که باید در نظر داشته باشید این است که شما ممکن است صدها ساعت صرف ایجاد و به روز رسانی وب سایت خود کنید اما یک کپی از آن را به جز در داخل حافظه ابر برنامه وب سازنده ندارید. در این حالت وب سایت شما به یک شرکت ارائه دهنده خدمات وب قفل می شود و اختیارات چندانی ندارید.
مضرات قالب آماده
آنچه همیشه مرا درباره قالب های آماده نگران می کند محدودیت ها و ضعف های آن است که افراد غیر حرفه ایی اطلاعات چندانی از آن ها ندارند:
اختصاصی نبودن
در بازاریابی ما از این صحبت می کنیم که شرکت و یا محصول باید چه چیزی متفاوت نسبت به رقیبان خود ارائه می دهد. تفاوت شما در چیست؟ شما نمی توانید از شعار تبلیغاتی دیگران برای کسب و کار خود استفاده کنید، مسلم است که این کار تاثیر منفی در وجه شما می گذارد. وب سایت شما هم از این قاعده مستثنی نیست. قالب های آماده ساختاری شبیه به هم دارند. علاوه بر این، این قالب ها توسط بسیاری از وب سایت ها در حال استفاده ند، آیا شما می خواهید که وب سایت تان مانند هزاران وب سایت دیگر باشد یا چهره ایی خاص و منحصر به فرد داشته باشد؟ این چهره خاص چیزی است که در ذهن کاربر می ماند، آن را به یاد می آورد، حس تمایز را القا می کند و با کاربر یک رابطه خاص را بنا می نهد. بنابراین، این چیزی نیست که شما بتوانید از یک قالب آماده انتظار داشته باشید و باید برای آن به طراح مخصوص خود مراجعه کنید.
محدودیت طراحی
تقریبا می توان گفت در صنعت توسعه نرم افزار راحتی و انعطاف با هم سازگاری ندارند. منعطف ترین و پرقدرت ترین زبان های برنامه نویسی نیاز به دانش بیشتری دارند. در طراحی وب سایت هم همینطور است. راحتی یک قالب آماده با هزینه کردن انعطاف پذیری آن به دست آمده است. شما نمی توانید با دانش اندک به امید آسان و سریع بودن استفاده از قالب آماده یک وب سایت حرفه ایی، و بدون خطا داشته باشید. از سوی دیگر مشکلی که اکثر استفاده کنندگان از قالب های آماده دارند از این است که یک تغییر در طرح بندی صفحه وب سایت سایر قسمت های صفحه را تحت تاثیر قرار داده و به نوعی از قالب بندی خارج می کند. برای اصلاح (در صورت امکان) شما نیاز به دانش یک توسعه دهنده وب برای تنظیم طرح بندی دارید. که این اصلاحات خود به خود شما را به توسعه یک قالب جدید سوق می دهد.
بهینه سازی محتوا
یک قالب آماده با محتویات غیر واقعی پر شده است. این محتویات کم کیفیت و نامرتبط بوده و با متن های اصلی مطابقت ندارند. این خود نقض یکی از اصول طراحی است که می گوید طراحی می بایست به دور محتوا صورت می گیرد نه برعکس. یعنی طراح می بایست محتوای وب سایت را شناخته نسبت به آن طراحی سایت را انجام دهد. عدم رعایت این اصل باعث می شود که محتوا و طراحی زیبایی، جذابیت و تاثیر گذاری یکدیگر را نفی کنند. این مورد زمانی خود را نشان خواهد داد. زمانی که شما می خواهید کاربر را در وب سایت خود نگه دارید تا زمان بیشتری را در آن بگذارند، یا زمانی که می خواهید کاربر را تشویق به کلیک کردن یا استفاده از یک CTA کنید. CTA می تواند دکمه "خرید" یا دکمه "اطلاعات بیشتر" باشد و می بایست طبق اصولی در طراحی قرار گیرد که تعداد بیشتری از کاربران تقریب به کلیک کردن بر روی آن شوند. اما می توان این مورد را در یک کلمه خلاصه کرد، طراحی مانند لباسی است که باید به تن محتوای خاص شما دوخته شود.
سئوی ضعیف
سئو دو قسمت دارد یکی در صفحه و دیگری خارج از صفحه و قالب های آماده معمولا حرفی در سئو داخل صفحه ندارند که بزنند. و این چیزی است که شما برای آن وب سایت خود را می سازید، به دست آوردن جایگاهی بالا در موتورهای جستجو. بدون سئوی مناسب در طراحی وب سایت شما نمی توانید رتبه ایی مناسب را در گوگل بدست آورید. مگر آنکه بخواهید قالب را آنقدر تغییر بدهید که تا برای سئو مناسب شود که این یعنی هزینه و زمان بیشتر برای توسعه دهنده وب.
امنیت
اینکه قالب های آماده به علت اینکه توسط توسعه دهندگانی ناشناخته ایجاد شده اند، اغلب مشکوک به حامل بودن کدهای مخرب هستند. این خود مسئله ایی است که نیاز به بررسی، دقت و دانش خاص خود را دارد. از این جهت ممکن است وب سایت شما برای داشتن چنین کدهایی آسیب ببیند. این آسیب می تواند به پخش اسپم و یا جریمه شدن وب سایت توسط گوگل به علت نا امن بودن یا مشکوک بودن کدها شود. جریمه گوگل یکی از چیزهایی است که هر صاحب وب سایتی باید به طور جدی از آن اجتناب کند، زیرا با این جریمه وب سایت شما رتبه خود را از دست می دهد و وارد لیست سیاه می شود، و حتی مرورگر و گوگل در نمایش وب سایت شما به کاربر برای استفاده از وب سایت هشدار امنیتی می دهد. به هر شکل که شما درگیر این مسئله شوید کسب و کاری که برای آن وب سایت دارید مستقیما آسیب خواهد دید، چون دیگر کاربر اطمینانی به یک شرکت با وب سایت نا امن نخواهد کرد و او به سایت رقبا راهی خواهد شد.
قالب رمزگذاری شده
این مورد هم به امنیت مربوط است و هم به طراحی. قالب های آماده معمولا در قسمت هایی دارای کدهای رمز گذاری شده هستند. این به معنا که شما قسمت هایی از قالب را نمی توانید تغییر دهید. و در صورت نیاز به تغییر می بایست از مالک و توسعه دهنده قالب بخواهید که این اجازه را به شما بدهد. این مورد شاید یکی از بدترین مشکلات قالب های آماده باشد که به نوعی توسعه وب سایت شما در آینده را محدود و یا تهدید می کند.
ناوبری و پیشمایش
ناوبری و پیشمایش خوب چیزی است که تنها با طراحی اختصاصی و دلسوزانه یک طراح و برنامه نویس به دست می آید. این چیزی نیست که شما در یک قالب آماده آن را حاضر و آماده بیابید. طراحی یک نوار پیمایش و اینکه چه چیزی و چگونه در آن قرار گیرد بسیار با اهمیت است. در غیر این صورت شما وب سایتی خواهید داشت که کاربران از یافتن اطلاعات و صفحات مورد نیازشان در آن باز می مانند، و اطلاعات موجود در دسترس کاربران قرار نمی گیرد.
یافتن یک قالب خوب
هیچ چیز رایگان نیست. یک قالب خوب گران است. یک قالب ارزان توسط هزاران نفر مورد استفاده قرار می گیرد و امکانات آن محدود است. از سوی دیگر یافتن یک قالب آماده خود چالشی بی پایان است. زیرا موارد زیادی باید درباره یک قالب آماده بررسی شود تا مطمئن شد که این قالب امروز به نیازهای وب سایت شما پاسخ می دهد و در آینده برای شما مشکل و محدودیت ایجاد نمی کند. در فضای اینترنت تعداد زیادی قالب آماده با قیمت های متفاوت وجود دارد، که معمولا طراح آن قالب را با نقاط قوت و بخش های مورد علاقه خود معرفی کرده و کسی از ضعف های و محدودیت آن چیزی نمی گوید. بنابراین در صورتی که تصمیم شما استفاده از یک قالب آماده باشد یافتن یک قالب خوب (در صورت وجود)، کاری دشوار خواهد بود. نکته دیگری که باید بدانید این است که تمامی وب سایت های فروش قالب در کشورهای توسعه یافته نیستند. اینترنت مرزها را حذف کرده به همین جهت توسعه دهندگان آماتور از کشور های ضعیف هم می توانند طرح های خود را بفروشند و اینجاست که می گویند قیمت نشانه کیفیت نیست.
پشتیبانی
از آنجایی که توسعه دهندگان قالب های آماده اکثرا غیر حرفه ایی بوده، یا اینکه قسمت هایی از آن ها رمزگذاری شده پشتیبانی از آن کار دشواری خواهد بود. از سوی دیگر معمولا توسعه دهندگان حرفه ایی وب سایت هیچ گاه از قالب آماده استفاده نمی کنند. در نتیجه استفاده کنندگان قالب آماده اکثرا غیر حرفه ایی بوده و همین کم تجربه گری در تنظیم کردن قالب منجر به ایجاد یک وب سایت با کیفیت پایین و پشتیبانی دشوار می شود. کم نیستند مشتریانی که وب سایت های آن ها توسط افراد غیر حرفه ایی و با قالب آماده توسعه داده شده است، و مشکل زمانی آغاز می شود که آن ها نیاز به پشتیبانی دارند، آنجاست که طراحی مجدد از پشتیبانی از اینگونه وب سایت ها آسان تر و به صرفه تر خواهد بود.
کلام آخر
همانطور که توضیح دادم قالب آماده به شما امید بر آورده کردن نیازهای توسعه یک وب سایت را می دهد. اما با استفاده از آن پس از مدتی با محدودیت آن روبرو خواهید شد. علاوه براین هر وب سایت نیاز به پشتیبانی دارد که تقریبا می توان گفت محصول بدون پشتیبانی ارزش واقعی چندانی در بازار ندارد. پس شما باید از همان ابتدا به آینده پروژه، توسعه پذیری، سئو، هزینه نگهداری، هزینه توسعه دهنده، ریسک و محدودیت، و بخصوص پشتیابانی مسئولانه وب سایت توجه لازم را داشته باشید.