حقایقی درباره Google Tag Manager و کاربردهای آن

اگه با Google Tag Manager آشنا نیستید، احتمالا الآن دارید با خودتون فکر میکنید اصلا به چه دردی میخوره. پس اجازه بدید تو این پست، یه سری سوالات رایجی که پیرامون Google Tag Manager وجود داره، پاسخ بدیم.

• Google Tag Manager چیه؟
• آیا کار با گوگل تگ منیجر ساده است؟
• چه فرقی با گوگل آنالتیکس داره؟
• کار باهاش راحته؟
• چه لزومی داره که از گوگل تگ منیجر استفاده کنم؟
• چه مزایایی داره؟
• چه کمبودهایی داره؟
• از طریق گوگل تگ منیجر چه چیزهایی رو میتونم ردیابی کنم؟
• گوگل تگ منیجر دیگه چه امکاناتی داره که ممکنه من ندونم؟

Google Tag Manager (GTM) چیه؟

گوگل تگ منیجر یه ابزار رایگانه که به شما امکان مدیریت و بکارگیری تگ­های بازاریابی (اسنیپت های کد یا ردیابی پیکس­ها) رو در وب­سایتتون یا برنامه های موبایلی میده و برای اینکار حتی نیاز به وارد کردن کد هم نیست.
یه مثال خیلی ساده از نحوه عملکرد GTM براتون بزنم. از طریق گوگل تگ منیجر، اطلاعات از یک منبع داده که همون وب سایت شما باشه، با یه منبع داده دیگه که آنالتیکسه به اشتراک گذاشته میشه. وقتی تعداد تگ­هایی که قراره مدیریت کنید خیلی زیاد باشه GTM به کارتون میاد، چون همه کدها رو یکجا ذخیره میکنه.
مهمترین مزیت GTM اینه که شما (بازاریاب)، میتونید خودتون کدها رو مدیریت کنید و دیگه نیازی به توسعه دهنده ندارید. چی از این بهتر؟
به نظر راحته نه؟ ولی متاسفانه باید بگم اونقدرها هم ساده نیست.

آیا کار با گوگل تگ منیجر ساده است؟

گوگل میگه:
"گوگل تگ منیجر با بکارگیری همه کدها در یک محل، مدیریت تگ ها رو راحت، ساده و قابل اعتماد میکنه".
اینطور که خودشون میگن، یه ابزار "ساده" است که هر بازاریابی بدون نیاز به توسعه دهنده وب میتونه ازش استفاده کنه.
اما به نظر من بدون یکم دانش تخصصی یا آموزش (چه به صورت خودخوان و چه شرکت در دوره های آموزشی)، کار با گوگل تگ منیجر اصلا هم "راحت" نیست.
باید حتما یه سری اطلاعات تخصصی داشته باشید تا متوجه بشید که چطوری تگ­ها، متغیرها و تریگرها رو تنظیم کنید، مثلا اگه بخواهید در فیسبوک، تعداد پیکسلها رو کم کنید باید بدونید ردیابی پیکسها در فیسبوک چطوری انجام میگیره.
اگه بخواهید در گوگل تگ منیجر رویدادهارو ردیابی کنید (event tracking)، باید بدونید رویداد چیه، گوگل آنالتیکس چطوری کار میکنه، از رویدادها چه داده هایی میشه بدست آورد، در گوگل آنالتیکس گزارشها چه شکلی­اند و چطوری باید برای دسته­ها، فعالیت­ها و برچسب­هاتون اسم بذارید.
با اینکه مدیریت چند تگ در GTM آسونه ولی یادگیری لازم داره. اما وقتی تو قسمتهای سختش هستید، میتونه خیلی جذاب و روون باشه.
گوگل تگ منیجر فرایند مدیریت تگ­های بازاریابی و آنالتیکس رو نسبت به قبل ساده تر کرده. اکثر بازاریابها با وجود GTM نمیدونن گوگل تگ منیجر در اصل چی کار میکنه یا وقتی اشتباهی پیش میاد چه اتفاقی میفته.
در آنالتیکس پیشرفته، به کسی پیشنهاد نمیکنم بدون چند ماه تمرین و تجربه، روی سایتش از GTM استفاده کنه. چون GTM مستقیما کدها رو روی سایت وارد میکنه و هرچند بعید اما امکانش هست که کل سایتتونو بهم بریزه.
خیلی دیدم کاربرها یه متن ساده روی صفحاتشون واردکردند و URLهاشون خراب شده و آنالتیکس و تگ­های بازاریابی­شون بهم ریخته. اگه میخواهید اکانت گوگل تگ منیجر موفقی داشته باشید، هم باید منابع فنی داشته باشید و هم منابع بازاریابی، که مشتمل بر پیکربندی، نگهداری و بروزرسانی­ها باشند.

گوگل تگ منیجر چطور کار میکنه؟

گوگل تگ منیجر سه بخش اصلی داره:

• تگ­ها: اسنیپت­های جاوااسکریپت یا پیکسلهای ردیابی
• تریگرها: به GTM میگه که کی و کجا تگ بذاره
• متغیرها: اطلاعات اضافی GTM ممکنه برای اینکه بتونن کار کنند، به تگ یا تریگر نیاز داشته باشند

تگ چیست؟

ابزارهایی برای ردیابی پیکسل یا اسنیپت­های کد وجود داره. این تگ­ها به گوگل تگ منیجر میگن که چه کاری انجام بده.
مثالهایی از تگ های رایج در گوگل تگ منیجر عبارتند از:

• کد ردیابی جهانی گوگل آنالتیکس
• کد بازاریابی ادوردز
• کد ردیابی نرخ تبدیل مشتری ادوردز
• کد ردیابی جغرافیایی (Heatmap)
• پیکسل­های فیسبوک

تریگر چیست؟

تریگر روشی است برای بکارگیری تگ هایی که تنظیم کرده اید. این تریگرها هستند که به تگ منیجر میگن، شما چی کار میخواهید بکنه. میخواهید روی نمایش یه صفحه تگی رو کار بذاره، لینکی بذاره یا سفارشیه؟

متغیر چیست؟

متغیرها اطلاعات اضافی ای هستند که ممکنه GTM برای اینکه تگ­ها و تریگرهاتون کار کنند بهشون نیاز داشته باشه.
ساده ترین نوع متغیر دائمی که میتونید در GTM بسازید، شماره UA گوگل آنالتیکس یا همون شماره ID ردیابیه.
اینها عناصر خیلی ساده­ای از GTM اند که ممکنه اگه خودتون بخواهید شروع به مدیریت تگها کنید، بهشون نیاز داشته باشید.
اگه تا اینجای کار از خوندن این پست حوصله تون سر رفته، پس دیگه مشکلی با مدیریت تگ­هاتون نخواهید داشت. اما اگر گیج و سردرگم شدید، بهتره از یه نفر متخصص کمک بگیرید.

تفاوت­های گوگل تگ منیجر و گوگل آنالتیکس

گوگل تگ منیجر یه ابزار کاملا متفاوته و فقط برای ذخیره سازی و مدیریت کدهای خارجی استفاده میشه. نه گزارشی و نه روشی برای آنالیز و تحلیل (آنالتیکس) در GTM وجود نداره.
گوگل آنالتیکس برای تحلیل­ها و گزارش دهی واقعی استفاده میشه. همه اهداف ردیابی نرخ تبدیل مشتری یا فیلترها از طریق آالتیکس مدیریت شده­اند.
در گوگل آنالتیکس، گزارش­ها انجام میشه، شامل (گزارشهای نرخ تبدیل مشتری، بخش های سفارشی، فروشهای فروشگاه­ها، عناصر روی صفحه، نرخ خروج و غیره).

مزایای گوگل تگ منیجر چیست؟

وقتی منحنی یادگیری رو سپری کردید، میبینید که کار کردن با گوگل تگ منیجر و کارهایی که میتونید باهاش انجام بدید واقعا حیرت انگیزه. میتونید داده هایی رو که به آنالتیکس فرستاده شده­اند سفارشی کنید.
میتونید رویدادهای ساده ای مثل دانلودهای PDF، لینکهای خارجی یا کلیکها رو ردیابی کنید. حتی افزایشهای پیچیده در محصولات فروشگاهی و ردیابی تبلیغات هم از طریق گوگل تگ منیجر قابل اجراست.
فرض کنید میخواهیم همه لینکهای خارجی روی سایت رو ردیابی کنیم. در GTM، category name و بعد action و label رو انتخاب کنید.. حالا مثلا اگه offsite link رو بزنید، میتونیم به گوگل تگ منیجر بگیم که چه داده هایی رو به گوگل آنالتیکس بفرسته.
حالا در گوگل آنالتیکس برید به Behavior > Events > Top Events > Offsite link و بعد یا روی event action کلیک کنید یا روی label. اینجا داده هایی که از گوگل تگ منیجر تنظیم کرده بودیم رو میتونیم ببینیم.
میخواهید ابزارها رو رایگان امتحان کنید؟ میتونید کدشو به تگ منیجر اضافه کنید و بدون نیاز به دخالت توسعه دهنده، خودتون امتحانش کنید.
سایر کاربردها:

• به کمک گوگل تگ منیجر، سایتتون روی هر تعداد تگ که استفاده کنید سریعتر لود میشه.
• با محصولاتی غیر از گوگل هم کار میکنه.
• انعطاف­پذیر به حدی که میتونید تقریبا هر چیزی رو روش امتحان کنید.
• همه کدهای خارجی در یک جا جمعند.
• GTM یه حالت پیش نمایش و رفع مشکل هم داره و میتونید قبل از اینکه هر چیزی رو روی سایت جلوی چشم کاربرها بذارید، ببینید چه چیزهایی روی سایتتون اثرگذارند و چه چیزهایی نیستند. بهتون نشون میده که چه تگهایی دارن روی صفحه قدرت نمایی میکنند.

نقاط ضعف گوگل تگ منیجر

1- حتی برای تنظیمات اولیه هم باید مقداری دانش تخصصی داشته باشید.
اگه میخواهید ببینید چطوری باید گوگل تگ منیجر رو تنظیم کنید به راهنمایی های خود گوگل مراجعه کنید. به درد بازاریابها نمیخوره و اگه تازه واردید براتون سنگین خواهد بود.
2- زمان­بره
مگه اینکه بخواهید به صورت فصلی کار کنید، وگرنه باید کلی زمان صرف تحقیق و آزمایش بکنید. حتی اگه شده باید چند تا پست وبلاگ بخونید یا تو یه کلاس آنلاین شرکت کنید.
3- باید برای رفع مشکلات وقت بذارید
موقع انجام تنظیمات مربوط به تگ­ها، تریگرها و متغیرها، کلی باید عیب یابی کنید. بخصوص اگه به طور منظم از تگ منیجر استفاده نکنید، ممکنه چیزهایی رو که تازه یاد گرفتید یادتون بره. به احتمال زیاد برای تگ های پیچیده به یه توسعه دهنده نیاز داشته باشید که بدونه سایت چطوری ساخته میشه.

در GTM چه چیزهایی رو میشه ردیابی کرد؟

• رویدادها (کلیکهای روی لینکها، دانلود PDFها، کلیکهایی که روی دکمه های افزودن به سبد خرید و حذف از سبد خرید میشه)
• ردیابی اسکرول
• فرمهای نیمه کاره رها شده
• خریدهای نیمه کاره رها شده
• ردیابی فیلم­ها
• غیره

یکی از علایق من دسته بندی محتوا در گوگل آنالتیکس و گوگل تگ منیجر باهمه. ترکیب این دو به شما اجازه میده که گروههای محتوایی رو بر اساس قوانین مشخص کنید. میتونید ببینید کدوم عناصر از پستهای وبلاگتون (مثلا تصاویر، فیلمها، حجم مطلب، طول عنوان) منجر به بالاترین نرخ تبدیل مشتری و طولانی ترین زمان روی صفحه و ... میشن.
من ازش برای ردیابی متقابل دامنه، ردیابی تعاملات اجتماعی و کلیکهای شماره تلفن روی موبایل هم استفاده میکنم.
تازه این همه مزیتی که تا اینجا عنوان کردیم، فقط یه سری کارهای سطحی بود. توانایی های این ابزار تموم نشدنیه. اما هرچی تگ­ها و منابع داده هاتون بیشتر باشن، مدیریت سختتر میشه.
متاسفانه خوشحالی ناشی از مدیریت همه تگها از یک مکان مرکزی، زیاد طول نمیکشه و مشکلات کم کم پدیدار میشن. چون به زودی لازم دارید که داده های بیشتری رو با منابع مختلف یکپارچه سازی کنید و کارتون پیچیده تر میشه، به زودی متوجه میشید که ساخت و نگهدارید هر یکپارچه سازی کار خیلی سختیه.
قطعا اگه بخواهید کار با گوگل تگ منیجرو یاد بگیرید، خیلی کارهاتون راحتتر میشه. فقط مطمئن بشید که دارید از داده هایی استفاده میکنید که تو GTM تنظیم کردید. در غیر این صورت کارهاتون بی فایده میشه.