تلفیق طراحی سایت و روانشناسی و رضایت کاربران

 اگر خلاق بودن را "تولید کردن چیزی مفید" ترجمه کنیم، سوال بعدی این است که چطور طراحان وب بدانند چیز مفیدی ایجاد می کنند. خیلی ها به احساس درونی خودشان اتکا می کنند. هرچند ما می دانیم احساس درونی ما شاید ما را فریب دهد. حقیقت اینست که ما مخلوقاتی کاملا منطقی نیستیم. به همین خاطر من فکر می کنم که ما بهتره چند رشته علمی مختلف بلد باشیم و در کارمان بکار ببریم. طراحی وب هم مستثنی از این قاعده نیست. طراحان وب می توانند خیلی چیزها از بعضی تحقیقات و قوانین روانشناسی در مورد نحوه عملکرد مغز انسان یاد بگیرند.
این مقاله بعضی از تئوری های قابل استفاده در طراحی کلی کارتان را توضیح می دهد. همراه با طراحی سایت چه کلمه ای در ذهن مردم می آید؟ شاید بعضی ها بگویند خلاقیت. خلاقیت یعنی "ساختن یک چیز باارزش". یک معنی دیگر خلاقیت "کشف ایده ها و مفاهیم و حل مسأله با استفاده از آن ها"ست. در این مقاله به برخی از سوالات شما مثلا طراحی سایت از نظر روانشناسی چگونه است؟ پاسخ می دهیم.

تعریف روانشناسی طراحی وب سایت

روانشناسی در طراحی وب سایت دنیای طراحی وب تلاقی هنر و فناوری است و توانایی ساخت چیزی که هم از لحاظ زیبایی شناسی و هم از لحاظ عملکردی جذاب باشد. در اصل روانشناسی طراحی وب تلاش می کند تا بیان کند که عناصر طراحی وب چگونه می توانند بر ادراک، احساسات و عملکرد کاربر تاثیر بگذارند، که درک این موارد به شما در طراحی UX سایت کمک می کند. با وجود وب سایت های زیادی که این روز ها در حال رقابت با یکدیگرند ایجاد یک وب سایت کاربرپسند خیلی می تواند به کسب و کار شما کمک کند. قدرت روانشناسی در طراحی وب بسیار بالاست و می تواند سایت های جذاب و متقاعد کننده تری را ایجاد کند که با خواسته کاربران هماهنگ باشد و نرخ تبدیل بالاتری داشته باشد. برای تاثیرگذاری بر رفتار کاربران 5 عنصر رنگ، چیدمان، تایپوگرافی، فاصله گذاری و اشکال را باید با اصول روانشناسی هماهنگ کنید. 

اصول روانشناسی روانشناختی در طراحی سایت

طراحی یک سایت کابرپسند تحت تاثیر روانشناسی روانشناختی است. روانشناسی روانشناختی شاخه ای از علم روانشناسی است که فرآیندهای ذهنی مانند ادارک، تفکر، حافظه و زبان را بررسی می کند. این علم روانشناسی در طراحی سایت به طراحان در درک نیاز کاربران کمک می کند یعنی طراحان متوجه می شوند که چرا طرح ها و چیدمان های خاص از صفحه های فرود گرفته تا عناصر ناوبری به جذب بیشتر کاربران کمک می کند. 

اهمیت و مزایای استفاده از روانشناسی در راه اندازی سایت

استفاده از اصول روانشناسی در طراحی سایت به یک طراحی وب موثر کمک می کند که می تواند نیازهای کاربران را برآورده کند. این علم درباره درک مدل ذهنی کاربر است که منجر به افزایش نرخ تبدیل، تعامل و قابلیت دسترسی می شود. طراحی وب صرفا جذابیت بصری نیست این یک ابزار حیاتی برای برقراری ارتباط موثر با کاربران است. زمانی که می خواهید سایت و طراحی کنید بررسی نظر کاربر شما بسیار با اهمیت تر از نظر شماست اینکه کدام جنبه از صفحه وب شما براشون جذاب تره؟ کدام عملکرد گیج کننده است؟ آیا طراحی شما به اندازه کافی متقاعدکننده هست که آنها را علاقه مند نگه دارد؟ اگر می خواهید یک تجربه کاربری مشتری محور داشته باشید به بازخورد و داده های مستقیم نیاز دارد. 

10 اصل روانشناسی در طراحی وب سایت

Hick's Law

این قانون که به نام روان شناس بریتانیایی ویلیام ادموند هیک نامگذاری شده است، اصلی است که در طراحی رابط کاربری به کار می رود. حول این ایده می چرخد که زمان تصمیم گیری فرد به دلیل انتخاب های زیاد باعث سردرگمی او نشود چون می تواند منجر به بلاتکلیفی کاربر شود در نتیجه منجر به پارادوکس انتخابی می شود و منجر به ترک وب سایت توسط کاربران می شود. به این فکر کنید که برای استفاده از یک منوی بزرگ چقدر باید تلاش کنید؟ قانون هیک می گوید که گزینه های زیاد منجر به عدم تصمیم گیری می شود. این قانون رابطه بین انتخاب و زمان تصمیم گیری را برجسته می کند. بهترین مثال برای قانون هیک صفحه فرود گوگل است که همیشه آن را ساده و متمرکز و دقیق نگه می دارد.

Fitt's Law

قانون فیتس عنصر اصلی در تعامل انسان و رایانه است. روانشناس پل فیتس مطرح کرد که خطای انسانی همیشه ناشی از اشتباهات شخصی نیست، ممکنه نتیجه طراحی ضعیف باشد. قانون فیتس یک مدل پیش بینی کننده از عملکرد انسانی است که عمدتا در طراحی و ارزیابی رابط های کاربری به کار می رود. این قانون بیان می کند که هر چه یک عنصر بزرگ تر و نزدیک تر باشد تعامل کاربر با آن آسان تر است. 

Occam's Law

اصل قانون ویلیام اوکام بیان می کند که ساده ترین راه حل معمولا بهترین راه است که به عنوان قانون صرفه جویی نیز شناخته می شود. این قانون زمانی که نمونه های اولیه را طراحی می کنید مفید است، زمانی که دو طرح رقیب عملکرد یکسانی دارند همیشه طرحی که ساده تر است انتخاب مناسبی است. قانون اوکام می تواند به عنوان یک راهنما در طراحی سایت های ساده و کارآمد استفاده شود.

Jakob's Law

قانون جیکوب در رابطه با تازگی و نبوغ است. این قانون میگه کاربران بیشتر وقت خودشون و در سایت های دیگر می گذرانند، به این معنی است که کاربران ترجیح می دهند سایت شما مانند سایر سایت هایی که قبلا می شناسند کار کند. طراحان سایت با استفاده از مدل ذهنی کاربران می توانند تجربیات کاربری متفاوتی ایجاد کنند. ولی این و بدونید که شما نباید از طراحی UX سابت هایی که رقبای بزرگی محسوب می شوند کپی کنید، در عوض زمان بگذارید و آنالیز کنید که این سایت ها چطوری نیازهای کاربران را برطرف می کنند در این صورت شاید به نکاتی برسید که این ها متوجه آن نشدند. 

Miller's Law

جورج میلر استاد روانشناسی پرینستون با این قانون درمورد ظرفیت حافظه صحبت می کند. او می گوید یک فرد معمولی در یک زمان فقط می تواند 7 مورد را در حافظه کاری خود نگه دارد. او حافظه کوتاه مدت را توصیف می کند و بر اساس این قانون ما باید همه چیز را ساده طراحی کنیم اگر بیش از هفت مفهوم را در صفحه اول خود به کاربر نمایش دهیم عملا از کاربر می خواهیم یکی را قبل از رفتن به صفحه بعدی فراموش کند. 

اثر Von Restorff

هدویگ فون رستورف دانشمند علوم رفتاری، دریافت که اقلام متمایز بیشتر از اقلام معمولی به خاطر سپرده می شوند. تصور کنید مجله‌ای پر از تبلیغات سیاه و سفید را ورق می‌زنید که ناگهان یک آگهی با رنگ‌های زنده ظاهر می‌شود. فوراً توجه شما به آن جلب می‌شود و به احتمال زیاد مدت‌ها پس از کنار گذاشتن مجله آن را به خاطر خواهید آورد. چه در بازاریابی، طراحی محصول، رابط های وب سایت یا سرگرمی، اثر Von Restorff نقش تعیین کننده ای دارد. طراحان اغلب از این اصل سود می برند زیرا می توانند در صورت جلب توجه کاربران، آنها را وادار به انجام اقدام مورد نظر کنند.

اثر Zeigarnik

این قانون به نام روانشناس روسی به نام بلوما زیگارنیک مطرح شد. نظر او این بود که ما کارهای ناتمام را بهتر از کارهای تمام شده به یاد می آوریم، چون قطع کردن یک کار قبل از اتمام باعث ایجاد تنش روانی می شود که می تواند به ما کمک کند اطلاعات را برای طولانی مدت حفظ کنیم. این تاکتیک موثر در برنامه ها و دوره های آموزشی استفاده می شود. طراحان می توانند از این اصل برای تشویق کاربران برای تعامل استفاده کنند. برای مثال کاربری از طریق سایت شما خرید را کامل نمی کند، وب سایت شما می تواند با ارسال ایمیل یادآوری کند یا زمانی که کاربر وارد سایت می شود یک اعلان بابت یادآوری اتمام خرید به او نشان دهد.

اصل گشتالت

نظریه گشتالت مجموعه ای از اصول روانشناختی است که چگونگی درک و سازماندهی اطلاعات بصری را توضیح می دهد. روانشناسی گشتالت به نظریه نظم در بی نظمی اشاره دارد. گشتالت در زبان آلمانی به معنی "کل متحد" است و توسط روانشناسان ماکس ورتهایمر، کورت کافکا و ولفگانگ کوهلر ابداع شد. آنها می خواستند بفهمند که انسان ها چگونه مسائل گیج کننده ای را که می بینند و می شنوند درک می کنند، چگونه انسان ها عناصر مشابه را گروه بندی می کنند، الگوها را تشخیص می دهند و تصاویر پیچیده را هنگام درک اشیاء ساده می کنند. اصول گشتالت بخش مهمی از طراحی بصری است که شامل تشابه، تقارن و نظم، مجاورت، تداوم، منطقه مشترک، چندثباتی و ... می باشد. 

اصل مجاورت

اصل مجاورت یکی از مطالب کلیدی در روانشناسی گشتالت به ویژه در حوزه ادراک بصری است. این قانون بر نحوه درک و پردازش اطلاعات توسط کاربران در یک صفحه وب تاثیر می گذارد. با استفاده از دسته بندی آیتم های مرتبط و جداسازی موارد نامرتبط، طراحان می توانند رابط کاربری سازمان یافته تر و جذاب تری ایجاد کنند. 

اصل سلسله مراتب بصری

سلسله مراتب بصری یکی از موارد اساسی در طراحی وب است که شامل چیدمان و ارائه عناصر بصری برای انتقال اهمیت نسبی یا ترتیب اهمیت آنهاست. کاربر را به درک مستقیم محتوا و ساختار یک طرح هدایت می کند. در کل سلسله مراتب بصری به شما این امکان را می دهد تا بر عناصر یا محتوای خاصی در وب سایت تاکید کنید، برای مثال یک دکمه یا آیکون برای جلب توجه کاربر می تواند برجسته تر باشد. 

عوامل  احساسی در طراحی وب

محرک های عاطفی باعث واکنش احساسی کاربران می شوند. برخی از محرک های احساسی شامل:

• داستان سرایی: داستان برند و توصیفات مشتریان می تواند حس اعتماد و ارتباط را در کاربران ایجاد کند.
• تصویرسازی: از تصاویر با کیفیت که کاربران بتوانند با آن ارتباط بگیرند استفاده کنید.
• رنگ: رنگ ها ابزار قدرتمندی در طراحی احساسی هستند.
• شخصی سازی: ارائه تجربه شخصی کاربران حس وفاداری و تعامل را در آنها تقویت می کند.

5 عنصر اصلی در طراحی وب

برخی از اصول مهم در طراحی سایت عبارتند از :

رنگ

همانطور که قبلا صحبت کردیم رنگ ها می توانند بر خلق و خو و احساسات کاربران تاثیر بگذارند. به عنوان مثال رنگ آبی باعث آرامش و اعتماد می شود، رنگ سبز با پول و تازگی در ارتباط است، رنگ مشکی ایده های لوکس را ترویج می کند و استفاده از رنگ زرد و نارنجی احساس عمل و هیجان را القا می کند تجربه ثابت کرده این رنگ در دکمه های فراخوان به خوبی عمل می کند.

ناوبری 

ناوبری عالی به بازدیدکنندگان سایت اجازه می دهد تا به راحتی به اطلاعاتی که نیاز دارند دسترسی پیدا کنند، بدون آن برای کاربران سخت است که بفهمند در صفحه شما چه کاری باید انجام دهند. بنابراین مهم است که سایت خودتون و منطقی و کاربرپسند طراحی کنید. 

تایپوگرافی

تایپوگرافی نقش مهمی در طراحی سایت شما دارد و به طراحی خلاقانه محتوا و فونت در صفحات وب گفته می شود. در کل تایپوگرافی را هنر نظم بخشیدن به متون و حروفی است که شما در سایت استفاده می کنید به طوری که از نظر بصری خوانا و برای کاربر جذاب باشد.  شما از طریق تایپوگرافی هدف و تجارت خودتون و می توانید به کاربران معرفی کنید همچنین با استفاده از تایپوگرافی می توانید به سایت خودتون نظم بدید و زیبایی بیشتری به سایت بدید. تایپوگرافی چند اصطلاح دارد که اغلب با هم اشتباه گرفته می شوند :

• تایپوگرافی: نحوه چیدمان متن است که از نظر بصری جذاب است.
• تاپ فیس: سبک های طراحی هستند که روی نمادها، حروف و کاراکترها اعمال می شوند.
• فونت ها: سبک ها مختلفی هستند که بر روی فونت ها اعمال می شوند.

محتوا

سایت شما زمانی می تواند شناخته شود که علاوه بر طراحی کاربرپسند محتوای جذابی هم داشته باشد. محتوای با کیفیت و جذاب باعث اعتماد کاربران به سایت شما می شود و آن ها را متقاعد می کند که اقداماتی مانند خرید را انجام دهند. در نظر داشته باشید که محتوای شخصی سازی شده برای کاربران جذابیت بیشتری دارد، به عنوان مثال در محتوا با استفاده از کلمه "شما" به بسیاری از کاربران احساس مثبت و دوستانه ای منتقل می کنید که باعث اعتماد می شود.

تجربه کاربری

اکثر اصول روانشناسی مرتبط با UX به راحتی قابل درک است اما اگر به درستی استفاده شود تفاوت های زیادی را ایجاد می کند. به یاد داشته باشید که بهترین طراحان آن هایی هستند که بدانند چطوری بر رفتار انسان تاثیر بگذارند. در طراحی UX درک عمیق از رفتار انسان نهفته است و اینجاست که روانشناسی وارد عمل می شود. روانشناسی با کنکاش در عملکردهای پیچیده ذهن انسان، بینش های ارزشمندی را ارائه می دهد که می توان از آنها برای ایجاد محصولات شهودی و مؤثرتر استفاده کرد.

روانشناسی رنگ در طراحی سایت

طراحی وب موثر فقط ایجاد یک رابط کاربری زیبا و دلپذیر نیست. این در مورد همدلی با کاربران، درک نیازها و احساسات آنها است. روانشناسی رنگ ها در طراحی سایت نقش مهمی در بازدهی سایت دارد، زیرا رنگ ها قدرت برانگیختن احساسات خاص در کاربران را دارند. از این رو، درک روانشناسی رنگ به طراحی وب تبدیل می شود و به طراحان اجازه می دهد تا سلسله مراتب بصری ایجاد کنند، توجه کاربران را هدایت کنند و پاسخ های احساسی مورد نظر را برانگیزند. روانشناسی رنگ به خودی خود یک اصل است. این پایه و اساس طراحی برند شماست. شما این را در تمام بازاریابی دیجیتال خود انجام خواهید داد. از محتوا و تبلیغات شما گرفته تا صفحات فرود شما. چکونه از روانشناسی رنگ ها در طراحی سایت استفاده کنیم؟ رنگ ها و تاثیرات روانی آنها:

• قرمز: رنگ قرمز که به دلیل توانایی خود در جلب توجه شناخته شده است، اغلب برای برجسته کردن دعوت به عمل، تحریک اشتها یا نشان دادن فوریت استفاده می شود. با این حال، برای جلوگیری از زیاده‌روی کاربران، باید از آن کم استفاده کرد.
• آبی: آبی که با اعتماد، آرامش و حرفه ای بودن همراه است، توسط مؤسسات مالی و وب سایت های مراقبت های بهداشتی مورد علاقه است تا حس امنیت و قابلیت اطمینان را تقویت کند.
• سبز: نمادی از طبیعت، رشد و هماهنگی است، سبز برای ترویج محصولات سازگار با محیط زیست یا نشان دهنده رفاه و ثبات مالی استفاده می شود.
• زرد: برانگیختن احساسات شادی، خوش بینی و احتیاط، زرد را می توان برای جلب توجه و ایجاد حس گرما و انرژی استفاده کرد.
• بنفش: رنگ بنفش برای انتقال تجمل، خلاقیت و رمز و راز، اغلب در وب سایت های زیبایی یا محصولات لوکس استفاده می شود تا حس پیچیدگی را القا کند.

آیا مردم وبسایت ها را با هدف خاصی بازدید می کنند؟

تا بحال عبارت " تقسیم بندی بازار" را شنیده اید؟ معمولا بازاریاب ها از "گروه های متمرکز" یا " تقسیم بندی جمعیتی" استفاده می کنند تا به درک بالاتری از نحوه فروش بهتر محصولاتشان برسند. کریستنسن، استاد کسب و کار دانشگاه هاروارد و نویسنده چند کتاب پرفروش در مورد بازاریابی و نوآوری، معتقد است که این رویکرد اشتباه است. یک روش بهتر برای درک نیازهای مردم اینست که ببینیم چه کارهایی می خواهند انجام شود. گیبسون، یکی از مهمترین روانشناسان قرن 21، این نظریه را تأیید کرده و می گوید مردم جهان را در رابطه با نتایج توصیف می کنند. او این مفهوم را "کارایی" می نامد. اجازه دهید توضیح دهم: فرض کنید می خواهید یک دوچرخه بخرید. چرا؟ بعضی از نظریه های قدیمی می گویند احتمالا به خاطر رنگ دوچرخه است. یا شاید بخاطر آرزویی که در دوران بچگی داشته اید، آرزوی دوچرخه سواری. اما نظریه گیبسون یک جواب متفاوت می دهد: شما در واقع نمی خواهید دوچرخه را بخرید، بلکه دوچرخه را برای انجام کاری به کار می گیرید. مثلا شاید دوچرخه را "به کار بگیرید" تا از جایی به جایی دیگر برسید. کاری که می خواهید انجام دهید اینست که سریع تر به مقصد برسید. شاید حتی دوچرخه را برای برآوردن یک امر احساسی به کار بگیرید، مثلا شاید در دوران بچگی دوچرخه نداشتید و همه دوستانتان داشتند و حالا شما می خواهید با داشتن این وسیله احساس بهتری داشته باشید. این ها چطور به شما به عنوان یک طراح وب مربوط می شوند؟ معمولا مردم به همان دلیل به وبسایت ها مراجعه می کنند که برای خرید اجناس به مغازه می روند. آن ها می خواهند کاری انجام شود. مثلا شاید می خواهند درباره یک محصول جدید تحقیق کنند یا برای خودشان درباره یک شرکت خاص اطلاعات جمع کنند. این وظیفه شماست که قبل از طراحی این ها را بفهمید و سایت تان را برای بازدید کنندگان مفید کنید. برای اینکه مردم را به کاری وادار کنید از روانشناسی تشویق استفاده کنید. پس تا اینجا متوجه شدید مردم در سایت چه کاری می خواهند انجام دهند. کار بعدی چیست؟ آن ها را به انجام همان کارها تشویق کنید. رابرت سیالدینی در کتاب پرفروشش "تأثیر- علم و عمل" در این مورد صحبت کرده که اکیدا توصیه می کنم آن را بخوانید. او در کتابش راههای تأثیرگذاری بر مردم- صرف نظر از اینکه کجا زندگی می کنند- را شرح می دهد. یکی از این راهها "اثبات اجتماعی" است، یعنی وقتی فرد می بیند بقیه مردم کاری را انجام می دهند بیشتر احتمال دارد که همان کار را انجام دهد، یا "دوست داشتنی بودن" به این معنی که احتمال اینکه ما درخواست فردی که می شناسیم و دوست داریم را اجابت کنیم بیشتر است. این ها چطور به شما به عنوان یک طراح وب مربوط می شوند؟ این قوانین می توانند آنلاین استفاده شوند( و می شوند). اثبات اجتماعی = صفحه مراجعین ما. دوست داشتنی بودن = دوست داشتنی کردن سایت. یک قانون دیگر " تلافی کردن" است، تلافی کردن لطف ها.

سخن آخر

ادغام بینش های روانشناختی در طراحی وب برای ایجاد فضاهایی که اعتماد کاربران را جذب کند ضروری است. شما با استفاده از قدرت رنگ، چیدمان و از همه مهمتر طراحی UX می توانید تجربیاتی را ایجاد کنید که فراتر از زیبایی شناسی صرف است. اگر احساس می کنید که وب سایت شما نیاز به ارتقا از نظر طراحی دارد، ما اینجا هستیم تا به شما کمک کنیم. با مشاوران دارکوب تماس بگیرید.