مشکلات سئو
بهینه سازی برای موتورهای جستجو طی چند سال تونسته برای خودش اعتباری درست کنه، اما هنوز هم نتونسته به طور کامل دست اسپمرها و متخصصان کلاه سیاه رو ببنده و حضور اسپمرها و کلاه سیاه ها می تونه به این اعتبار آسیب بزنه.
همونطور که سئو میخواد رشد کنه و از شهرتی که برای خودش جمع کرده استفاده کنه، به نظر میاد به همون اندازه هم خیلی ها تغییر رو دوست ندارن و از دست این صنعت مدرن به سایه ها پناه می برن. و از شرکت هایی که دارن کارشونو درست پیش میبرن، خیلی هاشون خیلی از برنامه هارو بروزرسانی نکردند یا هنوزم دنبال میونبر میگردن.
امروز میخوام براتون یکسری داستان های واقعی ترسناک از سئو تعریف کنم که تو این چند ساله دیدم. ماجراهایی که بخاطر بروزرسانی نکردن، اشتباهات و مسائل مشکوک دیگه اتفاق میفته.
از نظر من اگه کسی اشتباه کنه مشکلی نیست، بالاخره برای هرکسی پیش میاد. ولی مشکل اینجاست که بیشتر این داستان ها مال شرکت هاییه که هیچ وقت برنامه هاشونو بروزرسانی نمی کردند یا عمدا کارهایی انجام میدادن که سئو رو بدنام کنن. حتی خیلی از شرکت های بزرگ هم از این ماجراها داشتند.
بروزرسانی نکردن
چه باور کنید، چه نکنید، من هنوز هم مشکلات کلیدواژه و متن های مخفی رو تو سایت ها می بینم.
یا مثلا عنوان ها خیلی بد نوشته میشن. مثلا من گاهی می بینم یه عبارت تو عنوان چند متن مختلف تکرار شده یا هر شهری که بشناسید تو عنوان یه مطلب اومده. اخیرا صفحه اول یکی از سایت ها رو دیدم که حدود 800 کارکتر متن نوشته بود و تقریبا همه شهرهای ایران رو توش گنجونده بود!
تو همین راستا، متن های مخفی هم می بینم که به طرز عجیبی تو سایت ها زیاد شدند. مثلا قسمت هایی از سایت (متن، پیوند و غیره) خوانا نیست یا گاهی هم به عمد مخفی شده. و متأسفانه این مشکل فقط محدود به سایت های قدیمی نمیشه، اتفاقا بعضی هاشون حتی کمتر از یکساله که افتتاح شدند.
علاوه بر این ها، سایت هایی هم هستن که دقیقا یک متن مشابه رو تو صفحات مختلفی کپی کردند و فقط یه اسم شهر رو توش تغییر دادند. اینجور صفحه ها اتفاقا خیلی هم شایع شدند. خیلی وقت برد تا من مشتری هامو قانع کنم این کارو نکنن. (ازشون میخواستم اگر برای این کار اصرار دارند حداقل یه چیز مرتبط و مفید بهش اضافه کنن) حتی دیدم بعضی صفحات با وجود اینکه متن های خیلی بدی داشتند اما رتبه خوبی گرفته بودند!
بدترین توع این مشکلات و خطاها اسپمه. سایت هایی هستن که از خدمات مطبوعاتی استفاده می کنن و مطالبشون تو سایت های خبری محلی منتشر میشه (مثلا یک مطلب مشابه تو چند سایت مختلف و گاها بی ارتباط به موضوع یا فقط با هدف تبلیغی و نه خبری). بعضی از سایت ها هم مقاله های عمومی منتشر می کنن. متأسفانه من تو این سایت ها میبینم واضحه که از برنامه هایی مثل ScrapeBox، XRumer، SEnuke و GSA SER استفاده کردند.
بعضی وقتا سایت ها اسپم می کنن و خیلی راحت قسر درمیرن بدون اینکه کسی مچشونو بگیره، ولی گاهی هم پیش میاد شرکت هایی به من مراجعه می کنن که بخاطر اسپم و پروفایل بک لینک هاشون جریمه شدند.
دیگه این روزها سایت محلی، مثل جک می مونه. چونکه فهرست سایت های محلی پر از اسپم و سایت های قلابیه که باعث میشه آدم هیچ وقت دیگه به این فهرست ها نتونه اعتماد کنه. خیلی وقت ها می بینم مردم کلیدواژه هاشونو گوگل می کنن و اسم شرکت هایی که میاد اسم شرکت های رتبه بالاست که کلیدواژه های غنی دارن و علتش هم اینه که همون شرکت های محلی این شرکت هارو تو کلیدواژه های سایت خودشون میارن، یا آدرس شرکت های مشابه دیگه رو جای آدرس خودشون میذارن، یا فهرست های مختلف یا حتی سایت های مختلفی برای یک کار ثبت می کنن و از اینجور کارها. انگار نه انگار که مردم ما با یه تاریخ و فرهنگ غنی باید زندگی قانونمند رو بهتر از هر کس دیگه ای پذیرفته باشن.
اشتباهات
جدیدا خیلی می بینم که سایت ها Crawlerها (یا خزنده ها) رو بلاک می کنن. اگه همینطور تعداد این سایت ها زیادتر و زیادتر بشه، به زودی هر چیزی که سرچ کنید حداقل یکی از نتایجش میاد که "بخاطر robots.txt این سایت، توضیحی برای این نتیجه وجود ندارد".
البته شاید بدلیل ایندکس نکردن تگ هم این مشکل پیش بیاد. چه تصادفی و با یه کلیک اشتباه یا انتقال سایت و چه به هر دلیل دیگه ای این مشکلات پیش بیان باعث میشن سایت دیده نشه و متأسفانه خیلی هم شایع هست.
یه اشتباه دیگه که البته کمتر شایعه ولی داره روز به روز بیشتر میشه قالب های جاوااسکریپت مختلفی مثل Angular و React که هیچ متن یا صفحه ای ارائه نمیدن.
مشکل من با وقتاییه یه شرکت سایتشو بدون اینکه آدرس پیوندهارو عوض کنه بازسازی می کنه. خیلی دیدم که اینجور وقتا فاجعه ای تو ترافیک سایت اتفاق میفته. خیلی دوست دارم بگم اینم یه اشتباهه، ولی معمولا علت این اشتباه اینه که یه شرکتی همه کارهاشو گذاشته لحظه آخر و وقت نمی کنه به این جزئیات برسه. به جز این، خیلی هم دیدم موقع تغییر HTTP به HTTPS آدرس هارو اشتباهی وارد می کنن و به جای 301ها میزنن 302.
خیلی وقتا هم مقصر این اشتباها شرکت سئو کننده نیست. مثلا گاهی تاریخ دامنه منقضی میشه یا دامنه های قدیمی تر که روی شرکت های دیگه اثرگذار بودند از بین میرن. خوشبختانه این مسائل زیاد رایج نیست ولی بهرحال وقتی اتفاق بیفته مشکل ساز میشه.
مسائل مشکوک سئو
روش های فروش مشکوک: هنوز هم می بینم بعضی شرکت ها به اشتباه، شریکشون گوگل رو چیزی بیشتر از ابزار جستجو می بینن. من با خیلی از صاحبان شرکت های کوچیک صحبت کردم که خیلی راحت نشون دار شده بودند، فقط هم به خاطر اینکه همه چیزو طوری جلوه داده بودن که انگار ارتباط داخلی با گوگل داشتند. در مقابلش بعضی شرکت ها هستن که میخوان محصولاتشونو به مشتری بفروشن ولی حتی با مشتری حرف هم نمیزنن یا اگرم حرف میزنن میخوان به جای همون محصول مورد نظر، یه بسته دیگه به خورد مشتری بدن.
قراردادهای مسخره: بعضی از مشتریهام بودن که کارشون به دادگاه کشیده بود، بخاطر اینکه تو قراردادشون نوشته بودن شرکت سئوکارشون مالک همه چیزه، یعنی نه نتها مطالب یا طراحی سایت، بلکه حتی اسم دامنه. اگه قرار بود یه نصیحت به صاحبان شرکت ها بکنم، بهشون میگفتم حواستون باشه که تحت هر شرایطی خودتون کنترل همه عناوین برندتون رو در اختیار داشته باشید.
سیستم های مدیریت محتوای اختصاصی: بعضی از شرکت ها با استفاده از سیستم های مدیریت محتوای اختصاصی و دسترسی ندادن به دیتابیس و ندادن هیچ گزینه ای برای خروج، نمیذارن ترکشون کنی. بعضی از این سایت ها مشکلات سئو دارن و حتی دیدم که بعضی از سایت ها به عنوان زیردامنه سایت شرکت سئو کپی شده بودن.
ورود به حساب کاربری رو وارونه نکنید: خیلی دیدم که شرکت ها مانع دسترسی به اطلاعات لاگین، جزئیات کمپین یا حتی کل اکانت ها میشن. من خیلی ناراحت میشم وقتی یه مشتری کنترل انالیتیک سایتش یا حساب های PPC شو نداره. و مجبوره بدون تاریخچه کارشو از اول شروع کنه. بیشتر وقتها آژانس های سئوکار ادعا می کنن که روش کارشون اختصاصیه اما مطمئن نباشید. باید بیشتر تحقیق کنید.
شبکه های خصوصی وبلاگ، اسپم و پیوندهای پولی: تعجب می کنم که هنوزم این چیزا طرفدار دارن. معلومه که مردم خیلی دوست دارن برای همه کارهاشون میونبر بزنن و شرکت های سئوکار هم از این ویژگی استفاده می کنن و از راه های آسون تر اما ریسکی کارهاشونو راه میندازن. خیلی هارو دیدم که تو همین چند ماه اخیر به شبکه های خصوصی وبلاگ (کلاه سفیدها) مراجعه کردن. خب شرکت هایی که این خدمات رو ارائه میدن ریسک این کار رو برای مراجعینشون توضیح نمیدن و اون ها هم نمیدونن.
شبکه های لینک: من دیدم گاهی همه صفحات مشتری های یه شرکت سئو به همدیگه لینک شدند. یا مثلا اون شرکت از صفحات شریک تجاریش یا اسپانسرش کمک گرفته که صفحه های همه مشتری هاشو به هم لینک کنه. ای کاش میتونستم بگم فقط یکی دو مورد بوده، ولی متأسفانه خیلی با این جور مسائل برخورد کردم.
پیوندهای پاک شده: یه مشتری داشتم که رتبه هاش و ترافیکش تو همون اولین ماهی که شروع کرد با من کنه سقوط کرد. وقتی بررسی کردم فهمیدم شرکت سئوی قبلی داشته همه پیوندهایی که تو یکسال اخیر درست کرده بودن رو پاک می کرده. یه مثال دیگه که چندبار بهش برخوردم این بود که بعضی شرکت ها پیوندهایی رو به یه سایت دیگه میزدن که این سایت ها هم کاربر رو به سایت اصلی هدایت می کردن. اینجوری ارزش کاربری که اونا جذب کرده بودن، توسط سایت اصلی مقصد پیوند گرفته میشد.
ایندکس نکردن: هرچند این مورد میتونه اشتباها هم رخ بده، اما اینجا میخوام راجع به مواردی صحبت کنم که عمدی و پلیدانه این کار انجام میشه. مثلا وقتی شرکت میزبانی تغییر می کنه، قبل از تحویل سایت. یا مثلا یه سری عملکردهای پنهانی که تگ هایی رو برای گوگل بوت میذارن و حتی یکسری گزینه هایی رو پشت داشبورد محافظت از رمز عبور، برای تم قایم می کنن. مثلا یکبار یکی از شرکت ها آدرسشو تو کنسول جستجوی گوگل به شرکت رقیبش تغییر داد و برای آدرس سایتش هم سایت اونا رو وارد کرد. خب اینطوری تمام اطلاعاتی که گوگل بفرسته برای اونا میفرسته. شرکت رقیب هم تا یه مدت طولانی اطلاعات رو بهشون تحویل نمیداد و اذیت می کرد.
ایجاد دو تا سایت با دو دامنه برای یک شرکت: حتما بعضی ها با خودشون فکر می کنن اگه یه سایت خوبه، پس دو سه تا بهتره! از کسایی که این کارو می کنن واقعا متنفرم. حتی بعضی از شرکت های بزرگ هم دیدم که همچین کاری میکنن. شاید میگن چرا به خودم سختی بدم و رو سایت اصلی کار کنم، وقتی می تونم یه سایت دیگه تحت کنترل خودم داشته باشم! بعضیاشون که حتی به جای شماره واقعی شرکت یه شماره پیگیری میدن و خب وقتی معلومه که گوگل هم میفهمه و وقتی میخوای از خدمات سایت استفاده کنی و روی مشخصات سایت میزنی که آدرس و شماره تلفنشو از گوگل بگیری، بعله می بینی که گوگل مشخصات رو به مدت یکسال قفل کرده. و این یعنی گوگل اون سایت رو جریمه کرده.
تگ های دامنه منتخب: من خیلی چیزهای مشکوک تو تگ ها دیدم که واقعا هم باید از بعضی هاشون ترسید. مثلا بعضی سایت ها از سایت های دیگه کپی می کنن و حتی دامنه منتخب رو هم تغییر نمیدن یا مثلا دیدم که تو بعضی سایت ها دامنه منتخب روی شرکت طراح سایت تنظیم شده (دامنه منتخب یعنی وقتی که سایتتون چند تا صفحه مختلف با یک مطلب مشابه داره، برای اینکه از نظر سئو مشکلی پیش نیاد شما بهش بهترین صفحه رو به عنوان دامنه منتخب میدید و هر کس بخواد وارد یکی از این صفحات مشابه بشه به طور خودکار به دامنه منتخب منتقل میشه). یکی از چیزهایی که خیلی اذیت کنندس اینه که بعضی شرکت ها وبلاگ هایی رو مینویسن با دامنه منتخبی که به سایت خودشون هدایت می شه. حتی دیدم دامنه منتخب رو طوری تنظیم کردند که به هر صفحه ای که وارد بشی دوباره میبردت به صفحه نخست سایت! حتی از اون عجیب تر دیدم وقتی سایتشونو تحویل یه شرکت دیگه میدن، آدرس سایت اون شرکت رو به عنوان دامنه منتخب تمام صفحات سایتشون انتخاب می کنن. حتما فکر می کنن کسی متوجه نمیشه یا شایدم شرکت مقصد یکی از مشتری هاست و میخوان با این کار اونو راضی نگه دارن.
محتوای تکراری: صفحه های خدمات و مطالب وبلاگ ها گاها تو هزارها و بعضی وقت ها ده ها هزار سایت کپی میشن. در حالی که میشه یه مطلب یکسان رو به راههای مختلفی بیان کرد، اما حتی به خودشون زحمت فکر کردن هم نمیدن. بازم ما شانس آوردیم که زبونمون فارسیه و مطالبمون فقط تو سایت های فارسی زبون میتونه کپی شه. فکر کنید سایت های انگلیسی زبون که جمعیتشون تقریبا جهانیه چند بار میتونن تو نت کپی بشن. بدترین چیزی که دیدم صفحه خدمات یه دندونپزشک (البته انگلیسی زبون) بود که 30هزار بار تو فضای نت کپی شده بود. فکر کنم همه دندونپزشکا از همون یه صفحه استفاده کرده باشن.
خلاصه ها: گاها دیدم بعضی شرکت ها از حساب کاربری مشتریهاشون سوء استفاده می کنن و از حساب جیمیل یه مشتری برای خودشون خلاصه میفرستن. یا بعضی شرکت ها برای مشتری هاشون خلاصه های جعلی میفرستن. یا مثلا همینطور الکی صفحه خودشونو تو صفحه نتایج گوگل 5 ستاره می کنن. شما هم اگه همچین چیزهایی دیدید میتونید به گوگل گزارش کنید: https://support.google.com/webmasters/contact/rich_snippets_spam?hl=en
عقبگرد سایت: یکبار یه مشتری داشتم که به هر صفحه سایتشون که وارد میشدی یه صفحه از بکاپ سایت قدیمیشونو باز می کرد. وقتی ازشون پرسیدم، گفتن اخیرا اصلا از سایتشون پشتیبان نگرفتن و این اشکال برنامه است. بکاپی که باز میشد مال یکسال پیش بود!
خطر دادگاهی شدن: یکی از ماجراهایی که به نظرم داستانش از همه جالبتره و البته از تجربیات خودم نیست، بلکه یکی از همکارهای خارج از کشورم برام تعریف کرد این بود که یکی یه شرکتی ثبت کرده بود که نامش دقیقا با یکی از عبارت هایی که خیلی زیاد سرچ میشه یکی بود. این شرکت شروع کرده بود به همه سایت هایی که رتبه های خوبی داشتن نامه میفرستاد و تهدیدشون می کرد به اینکه اگه از اسم برند ما تو مطالبتون استفاده کنید ازتون شکایت می کنیم، و ناراحت کننده تر اینکه این سایت ها هم از مشتری هاشون خواسته بودن تو پست هاشون اسم این شرکت رو پاک کنن و استفاده نکنن!
عدم تنظیم ردیابی: هرچند که ممکنه اشتباها این مشکل پیش بیاد، اما من ترجیح میدم مشکوکانه بهش نگاه کنم، چونکه طبق شواهدی که دیدم مردم معمولا مبهم رفتار می کنن و اطلاعاتشونو مخفی نگه میدارن یا گاهی هم کمپین هایی راه میندازن و وقتی میخوای منبعشو ببینی کجاست نمیفهمی. به خصوص اگه مطالب و خدماتتون پولیه و مردم دارن هزینه می کنن باید حتما قابل ردیابی باشید.
یک سایت جریمه شده 301: من همین اخیرا چندتا سایت اینطوری دیدم، با یکمی فرق های کوچیک. خیلی سایت ها هستن که بخاطر اینکه دامنه رو رو سایت رقیبشون یا حتی رو یه سایت معتبرتر تنظیم می کردن جریمه شدن. یه شرکتی بود که چند تا سایت مختلف ثبت کرده بود و همشونو به یه گوگل داک میفرستاد که وقتی وارد میشدی اطلاعات شرکتشون توش بود. اون صفحه گوگل داک بخاطر این شیوه کار همیشه اولین یا دومین نتیجه تو صفحه نتایج گوگل میومد. تا اینکه گوگل متوجه شد و جریمه شدند. جریمه های گوگل هم اینطوریه که دیگه سایت جریمه شده رو تو صفحه نتایج نشون نمیده. و خودتون میدونید دیگه اگه گوگل نشونتون نده چی میشه.
جمع بندی
هنوز هم خیلی از مسائل مشکوکی که تو کار ما اتفاق میفتن رو براتون نگفتم و حس می کنم هنوز جا برای توضیح هست. یادتون باشه که من فقط یک نفرم و خودم به شخصه تمام این مثالها رو تو همین چند ساله دیدم. پس ببینید چقدر شایعه.
و یادتون باشه فقط شرکت های در پیت و داغون تخلف نمی کنن، اتفاقا شرکت های بزرگ و مشهور در مقایسه با شرکت های کوچیک تر خیلی راحت تر با یه تخلف کوچیک میتونن از صفحه نت محو شن. بعضی از سایت ها که دقیقا هر کاری که موتورهای جستجو میگن انجام ندید انجام میدن.